Ngày 22/3/1993, Glencore Grain Rotterdam B.V. ký hợp đồng bán 25.000 MT lúa mì của Thổ Nhĩ Kỳ cho Lebanese Organisation for International Commerce (LORICO) với giá 135 USD/ MT; FOB san xếp hàng cầu cảng an toàn Iskenderun (FOB stowed trimmed one safe berth Iskenderun); Gửi hàng trong tháng 3/1993 lên tàu M/V Christinaki; ETA vào thứ Hai 29/3/1993; Thanh toán: L/C không hủy ngang có xác nhận trả tiền ngay được sẽ được mở trước khi bốc hàng.

Người mua đã mở L/C; nhưng L/C yêu cầu xuất trình B/L có ghi “cước phí đã trả” (freight prepaid). Sau đó, con tàu do Người mua chỉ định đã đến chậm một ngày và vì lí do này, Người bán hàng đã từ chối giao hàng.

Người mua kiện người bán vì từ chối thực hiện hợp đồng và đòi bồi thường thiệt hại.

Xét xử:

Tòa cho rằng Người bán hàng không có quyền từ chối giao hàng với lý do con tàu do người mua chỉ định đến chậm một ngày. Tuy nhiên, Người bán sau đó lại đưa ra lý do khác là khi Người mua mở L/C yêu cầu B/L có ghi “cước phí đã trả trước”, đây là điều kiện không phù hợp với hợp đồng FOB. Người bán xem đây là sự vi phạm điều kiện cở bản của Hợp đồng, nên Người bán được quyền từ chối thực hiện.

Tòa xét xử quyết định rằng Người mua đã vi phạm Hợp đồng do mở L/C đòi hỏi B/L được ghi chú “cước phí đã trả trước”. Mặc dù, Người bán đã đưa ra lý do sai để từ chối thực hiện, nhưng nguyên tắc chung là một bên đưa ra lý do sai để biện minh cho việc không thực hiện không bị tước bỏ lý do chính đáng nếu nó tồn tại, cho dù anh ta có biết hay không.

Tòa ra quán quyết cho rằng, nếu hợp đồng qui định thanh toán bằng L/C và không có bất cứ thỏa thuận đặc biệt nào, Người bán có quyền đòi hỏi một L/C phù hợp trước khi giao hàng. Trong hợp đồng FOB, trừ khi đã qui định khác, người mua là người thu xếp vận chuyển và trả cước phí. Nghĩa vụ của người bán là giao hàng của hợp đồng lên trên con tàu do người mua cung cấp, để chuyên chở theo bất cứ điều kiện nào như cước phí và các điều kiện khác mà người mua thỏa thuận với chủ tàu. Người bán rõ ràng hoàn toàn không nghĩa vụ để trả cước phí chuyên chở.

Bình luận

Nghĩa vụ trả cước phí vận chuyển trong hợp đồng FOB là của người mua. Nếu người mua muốn người bán hỗ trợ trong việc thuê tàu và trả cước phí vận chuyển thay cho mình, người mua cần thỏa thuận cụ thể trong hợp đồng mua bán. Khi đó, việc người mua mở L/C yêu cầu vận đơn có ghi “cước phí đã trả” mới được coi là phù hợp với hợp đồng mua bán. Nếu L/C được mở không phù hợp với qui định trong hợp đồng mua bán, người bán có quyền hủy hợp đồng và đòi người mua bồi thường những thiệt hại xảy ra.

Theo Trung tâm trọng tại quốc tế Việt Nam (VIAC)

Hoàng Sơn, 09/04/2021